Mensen die werken voor non-profitorganisaties houden over het algemeen erg van het woord samenwerking. Je kunt de wereld immers niet alleen veranderen: samenwerken met anderen - collega's, partners, donoren - is de enige manier. In de wereldwijde strijd rondom armoede, klimaatverandering, analfabetisme en toegang tot gezondheidszorg is ontwikkelingssamenwerking de logische overkoepelende term. Onderhandelen staat daarentegen niet hoog in het vaandel van professionals zonder winstoogmerk; het komt zelden voor op de lijst met vereiste vaardigheden in NGO vacatures. Vaak wordt onderhandelen gezien als een win-of-verliesoefening waarbij het enkel gaat om het verdelen van schaarste.
Toch is onderhandelen een belangrijke competentie voor deze doelgroep. Dit drieluik gaat over de vraag waarom onderhandelen essentieel is voor fondsenwerving, partnerschappen en communicatie. Binnen deze onderhandelingsdriehoek kunnen betere vaardigheden het verschil betekenen tussen succes en falen.
#3 Interne Onderhandelingen
De moeilijkste onderhandelingen zijn vaak niet die met externe partners of donoren, maar met collega's binnen je organisatie. Conflicten die raken aan de identiteit en waarden van de organisatie zijn dan extra ingewikkeld. Als voormalig nonprofit directeur had ik vaak te maken met interne conflicten tussen communicatie- en fondsenwervende professionals aan de ene kant, en projectmanagers aan de andere kant. Ik bevond me vaak tussen de 'kampen' van verschillende collega's. Waar de ene kant het belang van een heldere communicatiestrategie verdedigde, wees de andere op het verlies van middelen die beter aan projecten besteed konden worden, of op de mogelijk nadelige effecten van een communicatie-item op lokale partners. In grotere nonprofits is het vaak aantrekkelijk om de inherente spanning tussen fondsenwerving, communicatie en projectmanagement te omzeilen door verschillende afdelingen ruimte te geven "hun eigen ding te doen". Conflictvermijding is dan een goedkope optie voor de korte termijn. In de loop van de tijd nemen de spanningen tussen de linies echter toe en kunnen ze zomaar ineens aan de kook komen.
In grotere non-profitorganisaties is het vaak het gemakkelijkst om de inherente spanning tussen fondsenwerving, communicatie en projectmanagement te vermijden.
Wat vertellen inzichten uit de onderhandelingstheorie ons?
Ten eerste, escaleer niet te vroeg. Het naar boven escaleren kan even goed aanvoelen als je je in de loopgraven bevindt. Maar hoogstwaarschijnlijk zullen je collega's aan de "andere kant" hetzelfde doen. Mensen zijn reactiemachines en het risico is dat de strijd om "wie het argument met het management wint" belangrijker wordt dan de behoeften en belangen van je afdeling en de organisatie.
Ten tweede, negeer emoties of negatieve percepties tussen teamleden niet. Dit betekent in het bovenstaande voorbeeld het versterken van relaties en contact tussen projectmanagers, fondsenwervers en communicatiemedewerkers. Mensen geven vaak de instinctieve voorkeur om relationele problemen te omzeilen en meteen door te pakken naar de inhoud, waarbij ze kiezen voor 'professioneel' en 'oplossingsgericht'. In uitdagende onderhandelingen kan dit een dure fout zijn. Wantrouwen blijft onderhuids groeien en de creativiteit om goede oplossingen te vinden wordt belemmerd.
Ten derde: draag concrete oplossingen niet te vroeg aan, maar besteed eerst tijd aan het verkennen van opties (zoals besproken in het tweede blog van deze serie).
Ten vierde: zoek naar objectieve criteria om verschillende opties te wegen. Dat lijkt onmogelijk in een situatie waarin verschillende afdelingen worstelen met zeer verschillende thema’s en belangen. De kernwaarden van de organisatie kunnen echter helpen om een uitweg te vinden waarin iedereen zichzelf en de organisatie kan herkennen.
Ten vijfde, wanneer je stappen maakt naar een oplossing, besteed dan enige tijd aan het verkennen van nieuwe ontwikkelingen. Een akkoord op een specifiek item kan de toekomst niet voorspellen; bij het volgende conflict ligt het waarschijnlijk weer net even anders. Procesafspraken over hoe je met nieuwe ontwikkelingen omgaat kunnen ervoor zorgen dat je de volgende keer veel makkelijker tot overeenstemming komt.
Comments